Μπορεί το πρώτο κύμα της πανδημίας COVID-19 να ανήκει στο παρελθόν, αλλά οι συνέπειές της και τα δεδομένα που έφερε στην επιφάνεια καθιστούν το αίτημα για κοινωνική αλλαγή πιο επίκαιρο και επιτακτικό από ποτέ. Η κρυμμένη πανδημία της έμφυλης βίας, όπως χαρακτηρίστηκε διεθνώς, υπογράμμισε τη σημασία της επένδυσης στην εκπαίδευση για τα ανθρώπινα δικαιώματα και την ισότητα ως το αποτελεσματικότερο μέσο πρόληψης, ενώ εξέθεσε πολλά από τα κενά των κρατών ως προς την παροχή υπηρεσιών έκτακτης ανάγκης και – σε πολλές περιπτώσεις- την ανετοιμότητα μηχανισμών αποψιλωμένων από χρόνιες οικονομικές κρίσεις.
Από την πρώτη στιγμή η ActionAid ανταποκρίθηκε σε όλες τις χώρες δράσης της και διαπίστωσε ότι οι γυναίκες ήταν εκείνες που υπέστησαν στον μεγαλύτερο βαθμό τις επιπτώσεις των μέτρων για την αντιμετώπιση της πανδημίας. Είτε μιλάμε για γυναίκες που αντιμετώπισαν αυξημένα κρούσματα ενδοοικογενειακής βίας, είτε εργαζόμενες στον τομέα των υπηρεσιών υγείας ή άλλες εργαζόμενες σε τομείς απαραίτητους για την επιβίωση της κοινωνίας, το αίτημα για έναν κόσμο δικαιότερο προς τις γυναίκες αναδύθηκε σημαντικά.
Στη συγκριτική έρευνα που δημοσιεύσαι η ActionAid παρουσιάζονται δεδομένα από χώρες της Ευρώπης, της Αφρικής, της Ασίας και της Μέσης Ανατολής. Συγκεκριμένα, παρακολουθώντας το προφίλ των ανθρώπων που αναζήτησαν υποστήριξη από τις σχετικές υπηρεσίες, τις παραπομπές γυναικών σε ξενώνες και τις κλήσεις σε τηλεφωνικές γραμμές υποστήριξης, η ActionAid συνέκρινε αντίστοιχα στοιχεία από χρονικές περιόδους πριν από το lockdown. Έτσι, προέκυψε πως η ενδοοικογενειακή βία αυξήθηκε δραματικά αφήνοντας τις γυναίκες παγιδευμένες. Μάλιστα, με το κλείσιμο των δικαστηρίων ήταν αδύνατο να αναζητηθεί προστασία, έστω προσωρινής φύσης, ενώ η εκδίκαση πολλών περιπτώσεων που προέκυψαν ήδη πριν από την πανδημία καθυστέρησε κι άλλο.
Στην Ιταλία παρατηρήθηκε αύξηση της τάξης του 59% στις κλήσεις της εθνικής γραμμής για την καταπολέμηση της έμφυλης βίας, ενώ στη Βραζιλία είναι χαρακτηριστικό ότι οι γυναικοκτονίες αυξήθηκαν κατά μέσο όρο 22% σε 12 περιφέρειες. Στη Γάζα καταγράφηκε αύξηση μέχρι και 700% στα αιτήματα συμβουλευτικής, ενώ στην Ελλάδα, η γραμμή SOS 15900 του Δικτύου της Γενικής Γραμματείας Οικογενειακής Πολιτικής σημείωση άνοδο 230% στις κλήσεις που έγιναν ένα μήνα μετά την έναρξη εφαρμογής των μέτρων συγκριτικά με τις κλήσεις που είχαν καταγραφεί τον αμέσως προηγούμενο μήνα.
Σε πολλές από τις χώρες δράσης της ActionAid, ξενώνες λειτούργησαν με περιορισμούς, ενώ μειώθηκε το ποσό χρηματοδότησης τους. Στην έκθεση περιλαμβάνονται ιστορίες από διάφορες χώρες συμπεριλαμβανομένης της Ελλάδας που φωτίζουν πτυχές της πανδημίας που αξίζουν την προσοχή όλων. Κοινό στοιχείο των ιστοριών ανεξάρτητα από τη χώρα στην οποία έγινε η καταγραφή αποτελεί η αύξηση της έμφυλης βίας και η ανάγκη αναπροσαρμογής των εθνικών σχεδίων και στρατηγικών αντιμετώπισης για να τηρήσουν οι κυβερνήσεις τις διεθνείς τους δέσμευση σχετικά με την εξάλειψή της.