Μπορεί το όραμα και οι αξίες μας ως ActionAid να είναι ίδιες σε όλο τον κόσμο, όμως τα προβλήματα που αντιμετωπίζουν οι κάτοικοι διαφέρουν από περιοχή σε περιοχή και στο πλαίσιο αυτό διαφέρει και η δική μας αντιμετώπιση. Αλλού το πρόβλημα π.χ. είναι η ξηρασία και αλλού οι πλημμύρες. Αλλού μικρά παιδιά εξαναγκάζονται σε γάμο κι αλλού οι γυναίκες, αν τύχει και μείνουν χήρες, χάνουν την περιουσία τους, που περνάει στα χέρια των ανδρών συγγενών του θανόντος. Ωστόσο, στο επίκεντρο της δράσης μας βρίσκονται πάντα οι άνθρωποι, οι πιο ευάλωτοι, οι πιο αδικημένοι – και όσο αλλάζει προς το καλύτερο η ζωή του ενός, αλλάζει και η ζωή των υπολοίπων.
Για τα παιδιά, που θέλουμε να παραμένουν παιδιά
Αν είχες ένα σημαντικό μήνυμα που ήθελες να το ακούσει όλος ο κόσμος και να το καταλάβει, - να, ας πούμε σαν τους παιδικούς γάμους και γιατί πρέπει επιτέλους να σταματήσουν – πώς θα το μετέδιδες; Οι συνάδελφοί μας στο Μπανγκλαντές, όπως και σε πολλές άλλες χώρες δράσης μας, επιστρατεύουν όλα τα μέσα, ανάμεσά τους και διάφορες τεχνικές του θεάτρου.
Μέσα από σύντομα θεατρικά δρώμενα που στήνονται συχνά έξω στον δρόμο, οι θεατές ταυτίζονται με τους ηθοποιούς, κατανοούν, νιώθουν. Αυτό που είναι ακόμα πιο σπουδαίο είναι πως οι ηθοποιοί είναι παιδιά, που έτσι τους δίνεται η ευκαιρία να εξηγήσουν πώς αισθάνονται όταν οι γονείς τους τούς ζητούν - ή μάλλον τους επιβάλλουν – να παντρευτούν.
Πώς, όμως, φτάνουν τα παιδιά να στήσουν μια τέτοια παράσταση; Πώς βρίσκουν το θάρρος να μιλήσουν και να εκφράσουν τις απόψεις τους, με απώτερο σκοπό να αλλάξουν τις παραδόσεις και την κοινωνία τους; Μα έχει γίνει κι άλλη δουλειά πριν από τα θεατρικά σκετσάκια! Τα παιδιά νιώθουν δυνατά, γιατί ξέρουν πως δεν είναι μόνα. Γνωρίζουν καλά πως ως ActionAid είμαστε δίπλα τους, προσπαθώντας να εξηγήσουμε στους γονείς τους τις βλαβερές συνέπειες του γάμου στην παιδική ηλικία και να τους πείσουμε πόσο σημαντικό είναι να στείλουν τα παιδιά τους σχολείο. Επιπλέον, συμμετέχουν στις Ομάδες Παιδιών που δημιουργούμε κι εκεί πλέον, με παιχνίδια και ψυχαγωγικές δραστηριότητες, μαθαίνουν για τα δικαιώματά τους και νιώθουν ασφάλεια για να τα διεκδικήσουν.
Η Jidni είναι μόλις 13 χρονών και όπως μας λέει: «Έχω μάθει πολλά πράγματα από τότε που έγινα μέλος της Ομάδας Παιδιών που έφτιαξε η ActionAid κι έχω μάθει πώς να τα εξηγώ και στους άλλους. Εμένα οι δικοί μου παρά λίγο να με παντρέψουν! Τα κορίτσια πιο παλιά δεν ήξεραν κι αναγκάζονταν να πουν ‘ναι’ όταν οι γονείς τους τούς έλεγαν να τα παντρέψουν. Τώρα, όμως, ξέρουμε τα δικαιώματά μας και ξέρουμε τι είναι καλό για εμάς και λέμε ‘όχι’ στους παιδικούς γάμους.»
Οι δράσεις μας κατά των παιδικών γάμων στο Μπανγκλαντές δεν σταματούν ποτέ! Πρόσφατα, μάλιστα, στις 4 Μαΐου 2023, μέλη μιας από τις πολλές Ομάδες Παιδιών που έχουμε δημιουργήσει στη χώρα πρωταγωνίστησαν σε μια παράσταση με θέμα τους παιδικούς γάμους μπροστά σε 100 περίπου θεατές!
Η παράσταση ήταν πολύ επιτυχημένη, αφού ευαισθητοποίησε το κοινό που την παρακολούθησε και κινητοποίησε την κοινότητα ώστε όλοι και όλες μαζί να προσπαθήσουν να βάλουν τέλος στους παιδικούς γάμους. Τα ίδια τα παιδιά είπαν πως δεν έχουν σκοπό να το βάλουν κάτω και πως θα συνεχίσουν να ενημερώνουν τόσο τους συνομηλίκους τους όσο και τους ενήλικες για τα παιδικά δικαιώματα και την ανάγκη για προστασία. Αντίστοιχα, θα συνεχίσουμε κι εμείς τη δράση μας μέχρι οι παιδικοί γάμοι να ανήκουν στο παρελθόν!
Για τις γυναίκες, μέχρι να αποκτήσουν ίσα δικαιώματα, ίσες ευκαιρίες
Αν οι γυναίκες στο Μπανγκλαντές είχαν ίσα δικαιώματα και υποχρεώσεις με τους άνδρες και αν τους δίνονταν ίσες ευκαιρίες, τότε δε θα χρειάζονταν ειδικές δράσεις, επικεντρωμένες σε εκείνες, αλλά η πραγματικότητα δεν είναι έτσι. Οι γυναίκες βρίσκονται συχνά εκτός συστήματος εκπαίδευσης, μένουν στο σπίτι να φροντίζουν τα παιδιά και τους ηλικιωμένους χωρίς να αμείβονται, δεν έχουν δικό τους εισόδημα, που σημαίνει ότι εξαρτώνται οικονομικά από τους συζύγους τους… Ε, κι επειδή δεν είναι οικονομικά ανεξάρτητες, ακόμα κι όταν υφίστανται ενδοοικογενειακή βία, δεν κάνουν την κίνηση να φύγουν, γιατί δεν ξέρουν πώς θα τα βγάλουν πέρα.
Αυτά όλα τα κενά έρχονται να καλύψουν οι Ομάδες Γυναικών. Μία από αυτές είναι και η Shapla που δημιουργήθηκε από την ActionAid στην κοινότητα Γκοραγκάτ το 2012. Εκεί, οι γυναίκες ενδυναμώνονται μέσα από διάφορες δραστηριότητες, ενημερώνονται για τα δικαιώματά τους, αποκτούν δικό τους εισόδημα, αποκτούν το θάρρος της γνώμης τους και μαθαίνουν να εκφράζονται δημόσια. Χάρη στην Ομάδα Γυναικών Shapla, μέσα σε μία δεκαετία, περισσότερες από 1.200 γυναίκες έχουν γίνει αυτόνομες, ενώ μπορούν πλέον και συνεισφέρουν στο οικογενειακό εισόδημα, έχουν αυξήσει την ποσότητα και την ποιότητα της τροφής τους και μπορούν και στέλνουν τα παιδιά τους σχολείο. Τρία μέλη της ομάδας μάλιστα θεωρούνται τόσο επιτυχημένα που έχουν λάβει το βραβείο Joyeeta για όσα έχουν καταφέρει στη ζωή τους, ενώ μία ακόμα γυναίκα της ομάδας έχει εκλεγεί μέλος του τοπικού συμβουλίου της κοινότητας.
«Παλιά φοβόμουν να μιλήσω, αλλά τώρα εκφράζομαι με αυτοπεποίθηση όπου βρεθώ. Έχω δουλέψει πολύ ως αγρότισσα και βοηθάω κι άλλες γυναίκες να αναπτύξουν αγροτικές δραστηριότητες. Τα οικονομικά μας στην οικογένεια έχουν βελτιωθεί και τα παιδιά μου πηγαίνουν σχολείο. Νιώθω ότι με εκτιμούν περισσότερο και στο σπίτι μου και στην κοινωνία και είμαι περήφανη που συμμετέχω σε αυτές τις θετικές αλλαγές», λέει η Nurnahar, μέλος της Ομάδας Γυναικών Shapla.
Αν το σκεφτείτε, όταν βοηθάμε τις γυναίκες να σταθούν στα πόδια τους, το όφελος είναι πολλαπλό: κι αυτό, γιατί οι γυναίκες με τη σειρά τους βοηθούν τα παιδιά τους, βοηθούν την οικογένειά τους, βοηθούν κι άλλες γυναίκες. Σαν ένα ντόμινο αλληλεγγύης… Το ίδιο ντόμινο αλληλεγγύης και θετικών αλλαγών πετυχαίνουν οι Ανάδοχοι της ActionAid. Γίνε κι εσύ Ανάδοχος!