Ανοικτή Επιστολή: Ένταξη και διάχυση της Εκπαίδευσης για την Αειφορία στα νέα Αναλυτικά Προγράμματα Σπουδών

23 φορείς μέλη της “Συμμαχίας για το Κλίμα”, ανάμεσα τους και η ActionAid και άλλοι φορείς απευθύνουν επιστολή στο Υπουργείο Παιδείας και στην Διαρκή Επιτροπή Μορφωτικών Υποθέσεων της Ελληνικής Βουλής για την ένταξη της εκπαίδευσης για την αειφορία και την διάχυση της στα Αναλυτικά Προγράμματα Σπουδών, που ολοκληρώνονται μέσα στο αμέσως επόμενο διάστημα.

Ακολουθεί το κείμενο της ανοιχτής επιστολής:

Γνωρίζουμε ότι εδώ και λίγους μήνες ξεκίνησε στην Ελλάδα μια πολύ σημαντική πρωτοβουλία του  ΙΕΠ υπό την καθοδήγηση και εποπτεία του Υπουργείου και αφορά την εκπόνηση νέων Προγραμμάτων Σπουδών για όλα τα διδακτικά αντικείμενα, από το νηπιαγωγείο ως και το λύκειο.

Οι μεγάλης κλίμακας καταστροφές που σημειώνονται σε όλο τον κόσμο εξαιτίας της κλιματικής κρίσης, καταστροφές των οποίων η συχνότητα και η ένταση αυξάνουν, όπως επίσης η δραματική υποβάθμιση του περιβάλλοντος, επιβάλλουν να αναθεωρήσουμε πολλά πράγματα σε τοπικό και διεθνές επίπεδο και να υιοθετήσουμε θετικές στάσεις για την προστασία του κλίματος και την αειφορία.

Η εκπαίδευση κατέχει πρωτεύοντα ρόλο στην ενημέρωση και στην ευαισθητοποίηση των μαθητών και των πολιτών σε θέματα κλίματος και γενικότερα αειφορίας και για το λόγο αυτό ο ΟΗΕ θεωρεί ότι η εκπαίδευση μπορεί να συμβάλλει στην αντιμετώπιση της κλιματικής αλλαγής-κρίσης, την προώθηση της αειφορίας και της “Ατζέντα 2030 για τη Βιώσιμη Ανάπτυξη”, όπως τονίζει και η Διακήρυξη  “Incheon Declaration and Framework for Action for the implementation of Sustainable Development Goal 4” (Ensure inclusive and equitable quality education and promote lifelong learning opportunities for all).

Το ζήτημα της υποβάθμισης του περιβάλλοντος και το σοβαρό πρόβλημα της Κλιματικής Αλλαγής-κρίσης θίγονται, ασφαλώς, στα επιμέρους μαθήματα των δύο πρώτων βαθμίδων της εκπαίδευσης, άλλα ακροθιγώς, άλλα εμβριθώς, αλλά μόνο υπό το πρίσμα του δεδομένου διδακτικού αντικειμένου. Η ανάγκη για μια πιο σφαιρική, ολιστική και ολοκληρωμένη αντιμετώπιση των πολύπλοκων αυτών περιβαλλοντικών-κοινωνικών και οικονομικών ζητημάτων οδήγησε στην εισαγωγή της έννοιας της Αειφόρου Ανάπτυξης και εξ αυτής της Εκπαίδευσης για την Αειφορία (ΕγΑ), η οποία  τα αντιμετωπίζει ολιστικά και με κριτικό πνεύμα. 

Τα νέα Αναλυτικά Προγράμματα Σπουδών (ΑΠΣ), που γράφονται αυτόν τον καιρό από εξειδικευμένες ομάδες εμπειρογνωμόνων στο πλαίσιο ειδικού έργου του ΙΕΠ, θα παραμείνουν εν ισχύι τουλάχιστον μια δεκαετία και θα είναι αυτά με τα οποία οι σημερινοί και μελλοντικοί μαθητές θα προχωρήσουν προς το ορόσημο του 2030.

Το γεγονός αυτό αποτελεί μια σημαντική ευκαιρία να ενσωματωθεί η οπτική της Αειφορίας ή της Αειφόρου Ανάπτυξης και της Κλιματικής Αλλαγής, στα ΑΠΣ, όλων των βαθμίδων της εκπαίδευσης, όπως προτείνεται τόσο από τους διεθνείς οργανισμούς (UNESCO, UNECE, OECD, IPCC, etc) όσο και από την Ευρωπαϊκή Ένωση. Γνωρίζουμε ότι υπάρχουν τα προγράμματα Π.Ε. και τα ΚΠΕ που παρέχουν προαιρετικά σχετική εκπαίδευση, ωστόσο, η διάχυση στα Α.Π. θα επιτρέψει στο σύνολο των μαθητών/μαθητριών να έρθουν σε επαφή με τα ζητήματα της αειφορίας.

Η αναγκαιότητα  να ενταχθεί και να διαχυθεί η Εκπαίδευση για την Αειφόρο Ανάπτυξη ή Εκπαίδευση για την Αειφορία (ΕγΑ) στα νέα ΑΠΣ, μαζί με άλλα παράλληλα μέτρα, προκύπτει και από τη δέσμευση των κυβερνήσεων  με την υιοθέτηση της Ατζέντα 2030 και των Στόχων Αειφόρου Ανάπτυξης από τη Γενική Συνέλευση των Ηνωμένων Εθνών  το 2015, ενώ είναι και στο κέντρο της δεκαετίας δράσης για τους Στόχους Βιώσιμης Ανάπτυξης του ΟΗΕ.

Συνεπώς, οι αρμόδιες υπηρεσίες και φορείς του Υ.Π.ΑΙ.Θ. θα πρέπει να μεριμνήσουν έγκαιρα να γίνουν τα απαραίτητά βήματα ώστε η έννοια της αειφορίας  να ενταχθεί, να διαχυθεί και να ενισχυθεί σε όλα τα νέα ΑΠΣ, στα προγράμματα βασικής εκπαίδευσης, ενδοϋπηρεσιακής επιμόρφωσης και σε όλες τις δραστηριότητες που προωθούν την αειφόρο ανάπτυξη. Εν ολίγοις, η αειφόρος ανάπτυξη πρέπει να ενσωματωθεί στην εκπαίδευση και η εκπαίδευση πρέπει να ενσωματωθεί στην αειφόρο ανάπτυξη.

Σύμφωνα, λοιπόν, με όσα οι διεθνείς οργανισμοί υποδεικνύουν υπάρχει σήμερα η ευκαιρία να γίνει πράξη η διάχυση της Εκπαίδευσης για την Αειφορία και για την Κλιματική Αλλαγή (σε όλα τα υπό αναμόρφωση Αναλυτικά Προγράμματα Σπουδών, πέρα από την μερική ένταξή της στα Εργαστήρια Δεξιοτήτων, που δυστυχώς δεν μπορούν να καλύψουν επαρκώς τις ανάγκες. 

Προς τούτο, παρακαλούμε ναπροβείτε έγκαιρα στις ενδεδειγμένες ενέργειες προς τις αρμόδιες υπηρεσίες και φορείς του Υ.ΠΑΙ.Θ., όπως επίσης και προς το ΙΕΠ που έχει αναλάβει το έργο της εκπόνησης των νέων Αναλυτικών Προγραμμάτων Σπουδών, ώστε οι σημερινοί και μελλοντικοί μαθητές/τριες να προχωρήσουν ενημερωμένοι και ευαισθητοποιημένοι προς το ορόσημο του 2030, που θεωρείται το τελευταίο χρονικό όριο για να αποτρέψει η ανθρωπότητα την καταστροφή της.

Οι φορείς, μέλη της Συμμαχίας για το Κλίμα και άλλοι ενδιαφερόμενοι φορείς:

Αγροοικολογικό Δίκτυο Ελλάδος

Αειφόρουμ

ActionAid

Άνεμος Ανανέωσης

ΑΝΤΙΓΟΝΗ – Κέντρο Πληροφόρησης και Τεκμηρίωσης

ΑΡΣΙΣ – Κοινωνική Οργάνωση Υποστήριξης Νέων

Γιατροί του Κόσμου

Ελληνικό Φόρουμ Μεταναστών

Εταιρεία Κοινωνικής Δράσης και Πολιτισμού ΚΟΙΝΟ_ΤΟΠΙΑ

Ecocity

Ethelon

GREENPEACE

ΚΑΡΙΤΑΣΕΛΛΑΣ

MEDASSET

Οικολογική Κίνηση Θεσσαλονίκης

ΟΙκολογική ΚΙνηση ΠΑτρας (OI.KI.ΠΑ.)

Οικολογική Πρωτοβουλία Χανίων

Οργάνωση Γη

Παρατηρητήριο Πολιτών για την Αειφόρο Ανάπτυξη – CISD

ΠολίτεςΠάτραςΕνΔράσει

SCI-Hellas, Service Civil International (Hellas)

ΦίλοιτουΜόντε/Friends of Monde

WWF Ελλάς