Λέμε συχνά πως τα παιδιά είναι το μέλλον του κόσμου, μα τι συμβαίνει όταν τα ίδια τα παιδιά νιώθουν πως δεν έχουν μέλλον και παύουν να κάνουν όνειρα, απογοητευμένα από τη ζωή και από τις ευκαιρίες που νιώθουν πως τους προσφέρει; Ως ActionAid, στεκόμαστε δίπλα τους και τα στηρίζουμε, βελτιώνοντας τις συνθήκες που επικρατούν γύρω τους, δημιουργώντας ευκαιρίες και δείχνοντάς τους πώς να τις αξιοποιούν. Αυτό ακριβώς κάναμε και στην Κένυα, με αποτέλεσμα σήμερα 5.700 κορίτσια να χαμογελούν και να κάνουν και πάλι όνειρα για το μέλλον!
Τρεις εικοσάχρονες εξηγούν πώς άλλαξε η ζωή τους
Η Alice
Η 20χρονη Alice από την επαρχία Kilifi της Κένυας παρακολουθεί ένα πρόγραμμα κατάρτισης για να γίνει υδραυλικός. Είναι ήδη μητέρα ενός παιδιού και λίγο αφότου έμεινε έγκυος και εξοστρακίστηκε από την κοινότητά της, σκεφτόταν να αυτοκτονήσει. «Όταν γέννησα, πήγαινα ακόμα σχολείο. Παρακάλεσα τους γονείς μου να με αφήσουν να ξαναπάω το σχολείο, αλλά είπαν πως αφού δεν είχα πάρει σοβαρά το σχολείο την πρώτη φορά, δεν υπήρχε περίπτωση να με εμπιστευτούν. Εγώ επειδή μου αρέσει το ποδόσφαιρο, πήγαινα κι έκανα προπόνηση και μια μέρα ο προπονητής μού είπε ότι υπήρχε μια οργάνωση που έπαιρνε τα κορίτσια που είχαν σταματήσει το σχολείο και τα εκπαίδευε, μαθαίνοντάς τους διάφορες δεξιότητες. Δε δίστασα ούτε στιγμή να πάω!» Όπως λέει και μόνη της, μέσα από τη συμμετοχή της στο πρόγραμμα της ActionAid, η Alice ξαναβρήκε τον εαυτό της και δεν νιώθει αποκομμένη από την κοινωνία. Πηγαίνει το παιδί της και το μικρότερο αδερφάκι της στο σχολείο και όποτε επισκέπτεται τους δικούς της στο σπίτι, την υποδέχονται με χαρά. Ενθαρρύνει κι άλλα κορίτσια που βρίσκονται σε παρόμοια θέση με εκείνη να μην τα παρατούν και δεν παραλείπει να μιλάει για τις δεξιότητες που έμαθε.
Η Lucy
Παρόμοια είναι και η ιστορία της Lucy από την επαρχία Migori, με τη διαφορά ότι εκείνη έμαθε για την ActionAid από τους ηλικιωμένους του χωριού. Η Lucy ήταν επίσης μητέρα ενός παιδιού και είχε παρατήσει το σχολείο. Σήμερα έχει βρει την αυτοεκτίμηση και την αυτοπεποίθησή της κι εκπαιδεύεται σε κτιριακές εργασίες. «Στην αρχή ήμουν τόσο απελπισμένη που καθόμουν σπίτι και δεν έκανα τίποτα. Έπειτα άρχισα σιγά-σιγά να πηγαίνω στο Miengo και να ψάχνω δουλειά. Όταν έβρισκα κάτι, πληρωνόμουν μόλις 200-250 σελίνια την ημέρα (σ.σ. 1,32 – 1,66 ευρώ). Έτσι, όταν άκουσα ότι μπορούσα να εκπαιδευτώ σε κάτι, χάρηκα πάρα πολύ. Τώρα μπορώ και φτιάχνω γύψο, βάφω, μέχρι πλακάκια βάζω. Θέλω να γίνω πολιτικός μηχανικός και να έχω λαμπρό μέλλον μπροστά μου». Η Lucy πλέον ενθαρρύνει τα κορίτσια που έχουν παρατήσει το σχολείο να βρουν κάτι να κάνουν. Έτσι, θα αποφύγουν την εγκυμοσύνη στην εφηβεία και παράλληλα θα αξιοποιήσουν τις δυνατότητες που τους δίνονται.
Η Hafsa
Για τη Hafsa από την επαρχία Garissa, οι πατριαρχικές αντιρρήσεις της οικογένειάς της ήταν το μεγαλύτερο εμπόδιο που αντιμετώπιζε σε σχέση με την εκπαίδευσή της, όμως τελικά κατάφερε να ανοίξει δικό της κομμωτήριο. «Ο πατέρας μου πίστευε ότι αν μορφωνόμουν, θα έχανα την ηθική μου. Αναγκάστηκα να σταματήσω το σχολείο στη Δ’ Τάξη, ξέχασα μέχρι να διαβάζω και να γράφω. Είχα μείνει τόσο καιρό εκτός σχολείου, που δυσκολευόμουν. Αφού εκπαιδεύτηκα ως κομμώτρια, οι γονείς μου και πάλι είχαν αντίρρηση. Όταν ερχόντουσαν γυναίκες στο σπίτι μας να τους φτιάξω τα μαλλιά, οι γονείς μου δεν με άφηναν, αλλά εγώ δεν το έβαλα κάτω.» Σήμερα η Hafsa κάνει μεγάλα όνειρα: θέλει μια μέρα να ανοίξει κομμωτήριο και spa στο Ναϊρόμπι, ενώ - όπως λέει - έχει ήδη δει μεγάλες αλλαγές στο σπίτι της. Ο πατέρας της τώρα επιτρέπει στις μικρότερες αδερφές της να πάνε σχολείο και χαίρεται που η Hafsa με το κομμωτήριό της μπορεί και συντηρεί την οικογένεια.
Τα κορίτσια επιστρέφουν στα θρανία, εκπαιδεύονται, ανεξαρτητοποιούνται
Η Alice, η Lucy και η Hafsa είναι τρία μόλις από 5.700 περιθωριοποιημένα κορίτσια ηλικίας μεταξύ 10 και 19 ετών που συμμετείχαν στο πρόγραμμα της ActionAid, που πραγματοποιήσαμε σε συνεργασία με τις οργανώσεις Voluntary Services Overseas Kenya και Leonard Cheshire, στο πλαίσιο του προγράμματος Education for Life. Πρόκειται για μια δράση που διήρκησε 4,5 χρόνια, πραγματοποιήθηκε στις περιοχές Isiolo, Garissa, Kisumu, Migori και Kilifi κι ολοκληρώθηκε τον Μάρτιο του 2023. Στη δράση αυτή έλαβε μέρος το 70% των κοριτσιών που δεν είχαν πάει ποτέ σχολείο, το 30% των κοριτσιών που ξεκίνησαν το σχολείο, αλλά σταμάτησαν χωρίς να ολοκληρώσουν τη βασική εκπαίδευση και το 30% των κοριτσιών με αναπηρία, παρακολουθώντας ταχύρρυθμα τμήματα γραφής, ανάγνωσης και αριθμητικής διάρκειας 6-9 μηνών.
«Διδάσκαμε στα κορίτσια αγγλικά, κισουαχίλι και μαθηματικά, ενώ παράλληλα τους παρείχαμε ψυχοκοινωνική στήριξη και τους μαθαίναμε διάφορες δεξιότητες, μαζί με γνώσεις επιχειρηματικότητας και υπηρεσίες συμβουλευτικής εργασίας», λέει η Lucky Mwaka, που εργάστηκε για το πρόγραμμα Education for Life. «Έπειτα τα κορίτσια αποφάσιζαν αν προτιμούσαν να επιστρέψουν στο δημοτικό και να συνεχίσουν το σχολείο, αν ήθελαν να πάνε σε κάποιο κέντρο επαγγελματικής κατάρτισης και να μάθουν κάποια τέχνη ή αν προτιμούσαν να ασχοληθούν με κάποια μικρή επιχείρηση. Το πρόγραμμα ήταν προσαρμοσμένο ώστε να καλύπτει τις ανάγκες των κοριτσιών, παρείχαμε δηλαδή νταντάδες να προσέχουν τα παιδιά, είχαμε πρόγραμμα σίτισης και προσφέραμε πακέτα υγιεινής. Τα εκπαιδευτικά προγράμματα ήταν κι αυτά εξατομικευμένα ανάλογα με τις ανάγκες των κοριτσιών.»
Με την ολοκλήρωση της δράσης, τα κορίτσια αισθάνθηκαν πιο δυνατά και αντιμετωπίζουν πλέον τη ζωή με αισιοδοξία: το 80% των κοριτσιών που επέλεξαν να γυρίσουν στο σχολείο παρέμειναν εντός σχολικού πλαισίου, ενώ αντίστοιχα το 36% των κοριτσιών που επέλεξαν την επαγγελματική κατάρτιση τελείωσαν το πρόγραμμα και αυτοαπασχολούνται και το 71% των κοριτσιών που επέλεξαν την επιχειρηματικότητα έχουν ανοίξει δικές τους επιχειρήσεις! Ως ActionAid θέλουμε ο αντίκτυπος να είναι ακόμα μεγαλύτερος! Έτσι, με την ολοκλήρωση του προγράμματος, μοιραστήκαμε την εμπειρία μας και κάναμε συστάσεις σε κρατικό και κοινοτικό επίπεδο, ζητώντας τη συνέχιση παρόμοιων πρωτοβουλιών ώστε όλο και περισσότερα κορίτσια να κάνουν όνειρα και να τα πραγματοποιούν.