Σήμερα, 20 Μαρτίου 2018, συμπληρώνονται δύο χρόνια από την έναρξη εφαρμογής της Κοινής Δήλωσης μεταξύ ΕΕ – Τουρκίας, η οποία προβλέπει πως όσοι μετανάστες εισέρχονται από την Τουρκία στα νησιά του Ανατολικού Αιγαίου, θα επιστρέφονται στην Τουρκία, που σύμφωνα με/ για τους σκοπούς της Κοινής Δήλωσης, θεωρείται ασφαλής τρίτη χώρα. Η υιοθέτησή της Κοινής Δήλωσης αποτελεί την κορύφωση των εργασιών που ξεκίνησαν κατά το δεύτερο εξάμηνο του 2015 για την αντιμετώπιση των αυξημένων προσφυγικών ροών από τη Συρία και άλλες χώρες της Μέσης Ανατολής. Κατά τη διάρκεια αυτών των δύο ετών έχουν συντελεστεί πολλές αλλαγές στις εφαρμοζόμενες πρακτικές και πολιτικές.
Σύμφωνα με τα επίσημα στοιχεία της ελληνικής κυβέρνησης, μέχρι και τις 19 Μαρτίου 2018, 13.400 άνθρωποι βρίσκονται εγκλωβισμένοι στη Λέσβο, τη Χίο, τη Σάμο, την Κω και τη Λέρο στα hotspots (Κέντρα Υποδοχής και Ταυτοποίησης) και σε άλλες εγκαταστάσεις. Αξίζει να σημειωθεί πως τα hotspots της Λέσβου (Μόρια), της Χίου (ΒΙ.ΑΛ.) και της Σάμου (Βαθύ) έχουν ξεπεράσει εδώ και καιρό τη δυναμική τους, φιλοξενώντας το διπλάσιο πληθυσμό από αυτόν για τον οποίο είναι σχεδιασμένα. Οι συνθήκες συνωστισμού, κακής υγιεινής, ανασφάλειας και αβεβαιότητας, αποτελούν την καθημερινότητα χιλιάδων ανθρώπων τα τελευταία δύο χρόνια.
Με σκοπό μια σύντομη ανασκόπηση των όσων έχουν συμβεί χρόνια, η ActionAid μαζί με εννέα άλλες οργανώσεις, δημιούργησαν ένα χρονολόγιο, το οποίο απεικονίζει τα πιο σημαντικά γεγονότα που έλαβαν χώρα από το 2016 ως αποτέλεσμα εφαρμογής της Κοινής Δήλωσης.
