«Βρίσκομαι στην Ελλάδα ενάμιση χρόνο. Ο γιος μου που είναι 16 ετών είναι στη Γερμανία τον φροντίζει μία ανάδοχη γερμανική οικογένεια. Αλλά θέλουμε να πάμε κοντά του. Κάθε μέρα υποφέρω από πονοκεφάλους και η πίεσή μου ανεβαίνει. Φοβάμαι ότι η Γερμανία δεν θα μας δεχθεί και θα απορρίψει την οικογενειακή μας επανένωση Εσείς πιστεύετε ότι θα φτάσουμε; Για μας είναι μία ελπίδα ότι μας μιλήσατε.» Φ. 36 ετών από το Αφγανιστάν
«Είμαι στην Ελλάδα μαζί με τον άνδρα μου και τα δύο μας παιδιά εδώ και ενάμιση χρόνο. Ο ένας μου γιος κατάφερε να φτάσει στη Γερμανία. Μόνο όσοι έχουμε δηλώσει ότι θέλουμε να πάμε Γερμανία καθυστερούμε τόσο. Είναι πολύ δύσκολο να περιμένεις τόσο καιρό μακριά από το παιδί σου. Γι’ αυτό και το camp έχει αδειάσει. Πολλοί φεύγουν μόνοι τους με διακινητές.» Σ, 45 ετών, από το Αφγανιστάν
«Έχω δύο γιους στη Γερμανία. Ο ένας είναι ανήλικος, 15 ετών. Μένουν μαζί σε ένα διαμέρισμα δύο ώρες έξω από το Μύνστερ της Γερμανίας. Τους φιλοξενεί μία γερμανική οικογένεια. Τον έχουν στείλει στο σχολείο και μαθαίνει και τη γλώσσα. Εγώ βρίσκομαι στην Ελλάδα μαζί με την κόρη μου εδώ και ενάμιση χρόνο.» Ν, 39 ετών από το Ιράν
«Έχω φύγει από το Αφγανιστάν και βρίσκομαι στην Ελλάδα ενάμιση χρόνο. Έχω μία κόρη, 16 ετών που με περιμένει στο Αμβούργο. Κάθε μέρα ζούμε με την ελπίδα να μπορέσουμε να συνεχίσουμε το ταξίδι μας. Για μένα δεν είναι φυσιολογικό να περιμένω τόσο καιρό να πάω στο παιδί μου. Από τα νεύρα μου δεν μπορώ να κοιμηθώ τα βράδια.» Α, 51 ετών από το Αφγανιστάν
«Μαζί μου στο camp είναι τα τέσσερα παιδιά μου. Είναι 6, 9, 15 και 20 ετών. Η κόρη μου που είναι 20 δεν δικαιούται να ταξιδέψει μαζί μας με την οικογενειακή επανένωση. Ο γιος μου μετράει τις μέρες για να ξαναδεί τον πατέρα του. Εγώ πια έχω κουραστεί ψυχολογικά. Κάθε μέρα ονειρεύομαι το αεροπλάνο που θα με πάει στη Γερμανία. Είναι μαρτύριο μετά απ’ όσα ζήσαμε στη Συρία να είμαστε τόσο καιρό σκόρπιοι. Λέμε συχνά καλύτερα να είχαμε πεθάνει και να μη τα ζούσαμε όλα αυτά. Εγώ έχω να βρεθώ με τον άνδρα μου σχεδόν δύο χρόνια.» Σ, 36 ετών από Συρία
«Αν δεν έχω φύγει μέχρι τον Αύγουστο θα πρέπει να ανανεώσω και το τρίπτυχο γιατί στο εξάμηνο λήγει. Θα είναι η τρίτη φορά που το ανανεώνω. Στο τέλος θα αυτοκτονήσουμε όλοι στη θάλασσα. Θέλουμε να μάθουμε ποιος φταίει που δεν φεύγουμε. Η Ε.Ε.; Η Ελλάδα; Η Γερμανία; Χρειαζόμαστε κάποιον πια να μας μιλήσει.» Α, 40 ετών από τη Συρία
Έχουν περάσει περισσότεροι από έξι μήνες από όταν πρωτοσυναντήσαμε γυναίκες από τη Συρία, το Αφγανιστάν και το Ιράν που ζουν στους προσφυγικούς καταυλισμούς της Αττικής περιμένοντας να επανενωθούν με τους συζύγους και τα ανήλικα παιδιά τους σε άλλες χώρες της Ευρώπης. Οι γυναίκες αυτές έχουν εξουθενωθεί ψυχολογικά μη γνωρίζοντας ακόμα πότε θα ξανασμίξουν με τις οικογένειές τους. Αν και οι συνθήκες ζωής στους καταυλισμούς έχουν βελτιωθεί με την έκδοση καρτών μετρητών η κατάστασή τους παραμένει τραγική. Περιμένοντας την αβέβαιη -όπως οι ίδιες τη χαρακτηρίζουν- οικογενειακή επανένωση κάποιες μητέρες επιλέγουν για τις ίδιες ή τα παιδιά τους, επικίνδυνους παράνομους δρόμους για να ενωθούν οι οικογένειές τους.
Ήδη η Υπηρεσία Ασύλου έχει καταγράψει 4.378 αιτήματα οικογενειακής επανένωσης μέσα στο 2017 ενώ έχουν πραγματοποιηθεί μόλις 1.654 μεταφορές. Tα τέσσερα χρόνια λειτουργίας της έχει καταγράψει 12.924 αιτήματα και ενώ στην πράξη έχουν πραγματοποιηθεί συνολικά μόνο 7.251 μεταφορές. Με αυτό το ρυθμό υπολογίζεται ότι ενδέχεται χρειαστούν ακόμη και δυο χρόνια για την μεταφορά όσων έκαναν αίτηση μέσα στο πρώτο εξάμηνο του 2017.
Επιπλέον, τα εμπόδια που θέτουν κράτη μέλη δυσχεραίνουν την κατάσταση των οικογενειών προσφύγων που εξακολουθούν να μένουν χωριστά περισσότερο από ενάμισι χρόνο. Χαρακτηριστική είναι η απόφαση της Γερμανίας να μειώσει στην πράξη τις οικογενειακές επανενώσεις θέτοντας μέγιστο μηναίο αριθμό επανενώσεων.
Ειδικότερα οι διαδικασίες οικογενειακής επανένωσης για τα ευάλωτα μέλη θα πρέπει να επισπευστούν. Είμαστε ενήμεροι για τουλάχιστον τρεις περιπτώσεις ανθρώπων που πέθαναν στην Ελλάδα πριν προλάβει να ολοκληρωθεί η διαδικασία επανένωσής τους.
Κάτω από αυτές τις συνθήκες το αίτημά μας παραμένει ίδιο. Η ActionAid καλεί:
την ελληνική κυβέρνηση:
- να πάρει τα απαραίτητα μέτρα για να γίνουν οι διαδικασίες αποτελεσματικότερες και αμεσότερες,
- να ολοκληρωθούν το συντομότερο δυνατό οι τυπικές διαδικασίες για τον ορισμό των κριτηρίων ευαλωτότητας και οι διαδικασίες επανένωσης να είναι ακόμα συντομότερες για τους ευάλωτους,
- να παρέχει τακτικά ξεκάθαρες πληροφορίες στους πρόσφυγες αναφορικά με τις διαδικασίες και τη μεταφορά τους.
- να προχωρήσει άμεσα στις διαδικασίες εξαίρεσης των αιτούντων οικογενειακής επανένωσης που παραμένουν στα ελληνικά νησιά από τις διαδικασίες επιστροφής στην Τουρκία βάσει της Συμφωνίας ΕΕ-Τουρκίας.
τα κράτη της ΕΕ
- να πάρουν τα απαραίτητα μέτρα ώστε να μειωθεί ο χρόνος που απαιτείται για να εξεταστούν τα αιτήματα των προσφύγων για οικογενειακή επανένωση και να αρθούν οι περιορισμοί στις μεταφορές.
την Ευρωπαϊκή Ένωση:
- να τροποποιήσει τον Κανονισμό του Δουβλίνου ΙΙΙ ώστε η έννοια της οικογένειας να είναι ευρύτερη για να μη διαχωρίζονται στα ενήλικα μέλη των οικογενειών σε διαφορετικά κράτη στην Ευρώπη,
- να μην επιστρέφονται στην Τουρκία πρόσφυγες που ζητούν οικογενειακή επανένωση με μέλη της οικογένειάς τους που βρίσκονται σε άλλες ευρωπαικές χώρες.
το Ευρωπαϊκό Γραφείο Ασύλου:
- να μεριμνήσει άμεσα για τις διαδικασίες οικογενειακής επανένωσης και μέσω Τουρκίας για τους πρόσφυγες που δεν έχουν καταφέρει να φτάσουν στην Ευρώπη και να ενωθούν με τις οικογένειές τους.