Εν μέσω συζητήσεων, αναζητήσεων κι επιφυλάξεων, τα σχολεία ξεκίνησαν στη χώρα μας αυτήν την εβδομάδα. Η πανδημία του κορωνοϊού μονοπώλησε σίγουρα το ενδιαφέρον κι έκλεψε την παράσταση από τους μικρούς μαθητές που πέρασαν την είσοδο του σχολικού προαύλιου για πρώτη φορά φέτος. Στον ρυθμό αυτόν κινείται και η εκπαίδευση σε παγκόσμιο επίπεδο, άλλωστε. Ανάλογα με την κατάσταση που επικρατεί σε κάθε περιοχή, διαμορφώνονται και οι συνθήκες, κάτω από τις οποίες θα λειτουργήσουν-όταν λειτουργήσουν- τα σχολεία. Σίγουρα, πρόκειται για μία πολύ ιδιαίτερη, πρωτόγνωρη σχολική χρονιά.
Στο πλαίσιο αυτό οι λειτουργοί της εκπαίδευσης, οι δάσκαλοι, καλούνται να διαχειριστούν τα νέα δεδομένα με τον καλύτερο δυνατό τρόπο για τους μαθητές, τόσο σε γνωστικό, όσο και σε ψυχολογικό επίπεδο. Όλοι, εξάλλου, καταλαβαίνουμε πόσο καθοριστικής σημασίας είναι η συμβολή του δασκάλου στη μάθηση - στην αγάπη για τη μάθηση. Όλοι μπορούμε να φέρουμε στο μυαλό άμεσα την εικόνα εκείνου του δασκάλου που με τον τρόπο του άφησε μέσα μας το αποτύπωμα των σχολικών μας χρόνων.
Αφήνοντας, λοιπόν, για λίγο στην άκρη νέα μέτρα, ιατρικά δεδομένα και απειλητικά νούμερα, ας γνωρίσουμε 6 δασκάλους που, μέσα σε πλήθος αντιξοότητες, πέρα από την τρέχουσα πανδημία, και σε συνεργασία με την ActionAid στις χώρες δράσης μας, αφήνουν το δικό τους αποτύπωμα στην εκπαίδευση του τόπου τους.
1. Νιγηρία: Somalia Muhammed, 54, υπεύθυνος του σχολείου της περιοχής του.
Ο Somalia αγωνιζόταν για χρόνια, διεκδικώντας καλύτερο σχολείο για τους μικρότερους μαθητές του χωριού του. Το κτίριο ήταν σε κακή κατάσταση και τα παιδιά κάθονταν κάτω. Σε συνεργασία με την ActionAid, δημιούργησαν μία επιτροπή που διεκδίκησε από τους υπεύθυνους αξιοπρεπές σχολικό περιβάλλον. Και το πέτυχαν!
«Στενοχωριόμουν πολύ να βλέπω τα παιδιά - όσα δηλαδή έρχονταν - σε τάξεις χωρίς πάτωμα, χωρίς παράθυρα, χωρίς θρανία. Επιτέλους εισακούστηκαν τα αιτήματά μας κι έχουμε πλέον δυο νέες τάξεις προσχολικής αγωγής με τον κατάλληλο εξοπλισμό. Οι μαθητές είναι πια πολύ περισσότεροι στο καινούργιο περιβάλλον. Είμαστε πολύ περήφανοι για όσα πετυχαίνουμε!»
2. Τανζανία: Bernald Muna, καθηγητής ειδικής αγωγής.
Ο Bernald, μαθαίνοντας στα παιδιά για τα δικαιώματά τους και για τις υποχρεώσεις της κυβέρνησης, δημιούργησε μια τάξη ενεργών πολιτών, έτοιμων να διεκδικήσουν όσα τους αναλογούν. Λεπτομέρεια: τα παιδιά στην τάξη του ήταν παιδιά με αναπηρίες. Γεγονός: Η Zainabu (12) και η Saumu (14), σε επίσκεψη της Υπουργού Παιδείας, πήραν τον λόγο και ζήτησαν επιπλέον αίθουσες και ξενώνες για τους μαθητές. Και οι δυο μαθήτριες, που έχουν προβλήματα ακοής, εισακούστηκαν από την κυβέρνηση!
3. Καμπότζη: Sokuthy Bou,32, δασκάλα στο δημοτικό.
Για την Sokuthy, μία από τις βασικές ευθύνες του σχολείου είναι να βοηθά τους μαθητές να αποκτούν δεξιότητες για την καθημερινή ζωή τους.
«Όταν πρωτοήρθα στο σχολείο, είδα ότι δεν υπήρχαν υποδομές, ακόμα και η αυλή ήταν σε κακή κατάσταση, αλλά σκέφτηκα ότι μπορούμε να κάνουμε πολλή δουλειά εδώ. Τα πράγματα, βέβαια, δεν ήταν τόσο εύκολα. Τα χρήματα που είχαμε διαθέσιμα ήταν ελάχιστα και οι γνώσεις μας πολύ περιορισμένες. Ξεκινήσαμε να φτιάξουμε έναν μικρό λαχανόκηπο, αλλά δεν γνωρίζαμε βασικά πράγματα. Κάποια στιγμή το σχολείο μας επιλέχτηκε να συμμετέχει σε εκπαιδευτικά προγράμματα μέσω της ActionAid. Από τη στιγμή που τα παρακολούθησα, διδάσκω στους μαθητές μου, εκτός από τα υπόλοιπα μαθήματα, και πρακτικές γνώσεις, όπως πώς να καλλιεργούν τον δικό τους λαχανόκηπο, ακόμα και πώς να ράβουν τα ρούχα τους. Το ίδιο κάνουν και οι υπόλοιποι δάσκαλοι. Οι μαθητές είναι ενθουσιασμένοι που μαθαίνουν πράγματα που τους είναι χρήσιμα στη ζωή. Αυτός είναι και ο ρόλος του σχολείου, άλλωστε!»
4. Παλαιστίνη: Abu Al Kbash, 36, διευθυντής δημοτικού
Σε ένα σχολείο, για το οποίο έχει εκδοθεί εντολή κατεδάφισης από τις ισραηλινές αρχές, ο δάσκαλος έχει να παλέψει και με την ψυχολογία των παιδιών, προσπαθώντας να τους προσφέρει ένα αίσθημα ασφάλειας.
«Ανησυχώ πολύ για τα παιδιά σε αυτήν την περιοχή. Ζουν με τον φόβο μήπως χάσουν τα σπίτια τους, το σχολείο τους, τα πάντα. Δεν έχουμε το δικαίωμα να κάνουμε προσθήκες στο σχολείο, γιατί τότε θα το γκρεμίσουν. Ακόμα και την περίφραξη που προσπαθήσαμε να φτιάξουμε την γκρέμισαν και συνέλαβαν τον οδηγό της μπουλντόζας και τον είχαν υπό κράτηση για 40 ημέρες! Έτσι, διδάσκουμε πολλές τάξεις στον ίδιο χώρο, πράγμα που δυσκολεύει τα παιδιά να συγκεντρώνονται στο μάθημα . Η ActionAid μάς παρείχε εκπαιδευτικό υλικό, όπως χάρτες, εργαλεία για πειράματα, όργανα γεωμετρίας. Βλέπω ότι πλέον τα παιδιά είναι πιο χαρούμενα κι έχουν μεγαλύτερο κίνητρο για το σχολείο. Είναι πολύ σημαντικό να στηρίξουμε την εκπαίδευση των παιδιών μας, παρά τα προβλήματα και τους κινδύνους, ώστε να έχουν ένα καλύτερο μέλλον».
5. Σενεγάλη: Mousa Sane, 51, διευθυντής σχολείου
Πώς μιλάς στα παιδιά για κανόνες υγιεινής, όταν το σχολείο δεν διαθέτει τουαλέτες; Κι ακόμα περισσότερο, πώς τα κρατάς στο σχολείο - ειδικά τα κορίτσια - όταν η φυσική τους ανάγκη είναι κάτι που τα κάνει να νιώθουν αφύσικα μέσα στο σχολικό περιβάλλον; Ο Mousa αγωνιζόταν για τα αυτονόητα επί 4 χρόνια, μαζί με όλη την κοινότητα. Με τη στήριξη της ActionAid και των υπόλοιπων δασκάλων, οι οποίοι συνεισέφεραν και ένα συμβολικό ποσό, τα κατάφεραν και αυτό του φαίνεται απίστευτο:
«Δεν είναι παραμύθι, αλλά πραγματικότητα! Μετά από 4 χρόνια καταφέραμε και λύσαμε αυτό το πρόβλημα. Είναι πραγματικό κόσμημα για το σχολείο μας!»
6. Γουατεμάλα: Ofelia Chub Maas, 36, διευθύντρια δημοτικού
Στα 7 χρόνια που είναι διευθύντρια στο σχολείο η Ofelia, δεν ήξερε πραγματικά από πού να αρχίσει. Το σχολείο είχε παλιά σκεπή που έμπαζε νερό και κρύο, κατεστραμμένα παράθυρα, έλλειψη περίφραξης. Τελικά, μετά από κοινή απόφαση, το πρώτο βήμα ήταν η περίφραξη. Η ActionAid παρείχε οικονομική ενίσχυση για την αγορά των υλικών και όλοι οι κάτοικοι του χωριού βοήθησαν στην κατασκευή.
«Αποφασίσαμε να φτιάξουμε τον φράχτη γιατί τα παιδιά κινδύνευαν, αφού μπορούσαν πολύ εύκολα να απομακρυνθούν. Πολλές φορές έμπαιναν ζώα στο σχολείο, ακόμα και μεθυσμένοι άνθρωποι…Έχουμε ακόμα πολλά να κάνουμε, αλλά όταν γίνει η αρχή, τα πράγματα αλλάζουν πιο γρήγορα. Ακόμα και ο καινούργιος δήμαρχος είναι πλέον στο πλευρό μας, αφού είδε πόσο αποφασισμένοι είμαστε όλοι. Παλιότερα δεν μας άκουγε κανείς».
Κάθε τόπος μπορεί να έχει τα δικά του προβλήματα, τις δικές του ανάγκες, τις δικές του προτεραιότητες, που οι άλλοι μπορεί να μην φαντάζονται καν. Και είναι φορές που νομίζουμε ότι τα προβλήματα είναι πολύ περισσότερα από τις λύσεις και απελπιζόμαστε. Τότε, μπορεί ο καθένας μας να ανακαλέσει στο μυαλό τον αγαπημένο του δάσκαλο, εκείνον που με τον πιο απλό τρόπο μάς θύμιζε ότι δεν υπάρχουν άλυτα προβλήματα, αρκεί να έχουμε θέληση και πίστη στις δυνάμεις μας. Και αν ρωτούσαμε τα παιδιά από τα παραπάνω σχολεία, μάλλον ξέρουμε ποιος είναι δικός τους αγαπημένος…
Καλή σχολική χρονιά για όλους!