Παγκόσμια Ημέρα Τέχνης στην πράξη και στην τάξη;

Χάρριετ Μητράκου - Συντονίστρια εργαστηρίων της ομάδας Very Young Contemporary Art, Εργαστήριο Εικαστικών, Κέντρο ActionAid Αθήνας

«Αυτήν την εποχή δεν παίζω με κάποιον συγκεκριμένα και γι’ αυτό παίζω με τα χρώματα και τα πινέλα μου, με αυτά διασκεδάζω! Ποτέ δεν βαριέμαι να ζωγραφίζω!» - Άρτεμις, 8 ετών

«Τώρα στην καραντίνα, έχω πολύ ελεύθερο χρόνο και ζωγραφίζω συνέχεια, αλήθεια δεν ξέρω πώς θα ήταν η ζωή μου χωρίς τη ζωγραφική!»  - Μαρία, 11 ετών

«Η τέχνη για μένα είναι σημαντική, γιατί όταν ζωγραφίζω είναι σα να δίνω εγώ ζωή σε έναν καινούργιο άνθρωπο ή πράγμα». -Μαρία, 8 ετών

«Τέχνη είναι φαντασία. Δεν θα άφηνα ποτέ την τέχνη» - Εντίνα, 8 ετών

* ό,τι περιγράφω παρακάτω συνέβη αληθινά.

09.59 Ανοίγω το ζουμ, συνδέομαι. Δεν έχει μπει ακόμα κανείς, χάνομαι στις σκέψεις μου για ό,τι με περιμένει μέσα στην ημέρα, κλικάρω αυτόματα admit/admit και ξαφνικά μέσα στην ησυχία ακούγεται μια ζωηρή φωνή «Καλημέρα κυρία!» «Καλημέρα κυρία!» «Καλημέρα κυρία!».

«Τι κάνετε, πώς περάσατε την εβδομάδα;», «Καλααααά, τα ίδια κυρία…καλά, μια χαρά….», ο τόνος στη φωνή πέφτει.

Η ρουτίνα της εβδομάδας δεν έχει κάτι να προσφέρει στην κουβέντα μας, δεν μιλάμε για τη ρουτίνα μας, δε μιλάμε για όσα βαριόμαστε. «Ωραία, πριν ξεκινήσουμε, να βάλουμε ένα αγαπημένο σας τραγούδι, για να ξυπνήσουμε λιγάκι;» Ο τόνος ανεβαίνει, γκουκλάρω τις προτάσεις τους, ακούμε δυνατά τα μουσικά κομμάτια, παρεισφρέω για λίγο στη σφαίρα του εφηβικού νου, καθώς ακούω τη μελωδία και ερμηνεύω του στίχους, βλέπω χαρούμενες εκφράσεις στις κάμερες, χαίρομαι κι εγώ μαζί τους, γελάνε, γελάω.

«Έλαβα το έργα σας, κάνω share τώρα να τα δούμε όλοι μαζί». Απόλυτη ησυχία την ώρα που σχολιάζουμε τις ζωγραφιές, τι πήγε καλά, τι μας δυσκόλεψε…

«Έχετε γίνει φωτογράφοι τελικά!» τους λέω. Το ξύλινο πάτωμα, τα πλακάκια της κουζίνας, το κρεβάτι, το τραπέζι στο σαλόνι μεταμορφώνονται στις μαγικές αυτές επιφάνειες που υποδέχονται τα έργα της εβδομάδας, τραβηγμένα πάντα, όπως έχουμε πει, στο πρωινό φως που δεν κάνει σκιές, με τον φακό να κοιτάει κάθετα τη ζωγραφιά για να μην την παραμορφώνει στο ελάχιστο. «Έτσι η φωτογραφία του έργου που θα λάβω θα είναι άξια να μπει σε κατάλογο έκθεσης!» τους εξηγώ.

«Παιδιά, πρέπει να κλείσουμε τη σύνδεση», και τότε ακούω «Κυρία να πω κάτι, όταν ζωγραφίζω νιώθω ελεύθερη!». Κλείνουμε το τηλεμάθημα και όλη μέρα στριφογυρίζει στο μυαλό μου η κουβέντα του Καντίνσκυ, «στην τέχνη δεν υπάρχει πρέπει, γιατί η τέχνη είναι ελεύθερη!». Πόσα πρέπει άραγε τη μέρα μπαίνουν στο κεφάλι τους; Πού θα χωρέσουν την ελευθερία τους;

Είναι 18.20 κι αυτή η μέρα κοντεύει να τελειώσει. Κάθομαι στην καρέκλα μου για να συνδεθώ και πάλι. «Γεια σας κυρία!», «Γεια σας κυρία!», «Γεια σας κυρία!».

Αναγνωρίζω τους χώρους που με συναντούν οι μαθητές μου και κάθε φορά νιώθω καλεσμένη στο σπίτι τους. Φοράνε όμορφες μπλούζες με σχέδια, έχουν φτιάξει τα μαλλιά τους σε κοτσίδες, βάζω κι εγώ τα αγαπημένα μου σκουλαρίκια. Έχουμε γίνει μια παρέα, έχουμε τα δικά μας αστεία που μόνο εμείς καταλαβαίνουμε. Βλέπουμε έργα τέχνης, αναλύουμε, φανταζόμαστε. «Έχετε γίνει κριτικοί τέχνης!» τους λέω. Σκέφτομαι πόσο θα ήθελα να ήταν ανοιχτά τα μουσεία, να συναντιόμασταν εκεί και να με ξεναγούσαν, για να μου πουν τι βλέπουν, τι ακούν, τι θυμούνται…O Ντεγκά έλεγε, εξάλλου, ότι τέχνη δεν είναι αυτό που βλέπει ο καλλιτέχνης, αλλά αυτό που κάνει τους άλλους να δουν. Και τα παιδιά βλέπουν τόσο βαθιά, όσο δεν πάει άλλο, τα μάτια τους διαπερνούν τις εικόνες, τον καμβά, το υλικό, σχεδόν ξύνουν το τελάρο.

Τι κάναμε αυτούς τους μήνες; Προσπαθώ να θυμηθώ χωρίς να κοιτάξω τις σημειώσεις μου. Ο Πικάσο παρομοίαζε την τέχνη με τη συνήθεια να κρατάς ένα ημερολόγιο και νομίζω είχε δίκιο. Καθετί που δημιουργήσαμε όλο αυτόν τον καιρό, κρύβει μέσα του την αλήθεια της στιγμής που φτιάχτηκε. Κι εμείς φτιάξαμε... φτιάξαμε μάνταλα ένα πρωινό για να βρούμε τη λύση ο καθένας στο δικό του πρόβλημα, φτιάξαμε χάρτινους τους ήρωές μας και τους ζωντανέψαμε όσο μακριά κι αν βρίσκονται από εμάς. Ζωγραφίσαμε σκηνές αγάπης σε έναν φανταστικό τοίχο της πόλης, παίξαμε online παιχνίδια τέχνης και γελάσαμε με την καρδιά μας, μπήκαμε στον κόσμο των μεγάλων δημιουργών και νιώσαμε ωραία που βρήκαμε έναν καινούργιο τρόπο να κοιτάμε τα πράγματα γύρω μας, βάλαμε εικόνες πάνω σε κείμενα και λέξεις, κάναμε το μπολ εργαλείο για να χαράξουμε κύκλους, μαυρίσανε τα χέρια μας από το μολύβι και το κάρβουνο, λεκιάστηκαν τα ρούχα μας από τις ακουαρέλες, βαρεθήκαμε πια να τυλίγουμε το αλουμινόχαρτο, να ψάχνουμε για μπατονέτες, χαρτοταινία και βαμβάκι, αλλά συνεχίσαμε να το κάνουμε για να δούμε πού αλλού θα μας πάει αυτή τη φορά…

«Θέλετε κάτι να με ρωτήσετε πριν κλείσουμε;» «Κυρία, στα αλήθεια η Μόνα Λίζα έχει στο αριστερό της μάτι έναν αριθμό;».

Η Παγκόσμια Ημέρα Τέχνης γιορτάζεται κάθε χρόνο στις 15 Απριλίου, ημέρα γενεθλίων του Λεονάρντο Ντα Βίντσι.

Photo Credits: © Studio Kominis/ActionAid

S3jw4lv2o4pYd