Ασθμαίνοντας για την ανθρωπιά

Πόλυ Τσιγκούνη
Content and Reporting Coordinator

Βαριές ανάσες. Δυνατοί χτύποι της καρδιάς. Ο χρόνος παγώνει. Και ξαφνικά, ζητωκραυγές και επευφημίες. Το πλήθος σπεύδει να καλύψει με την εθνική σημαία το ιδρωμένο σώμα του μαύρου αθλητή, σε μια προσπάθεια να διατρανώσει ότι είναι «δικός τους». Δεν μπορεί, εξάλλου, να είναι τίποτε λιγότερο, αφού γεννήθηκε και μεγάλωσε στη «δική τους» χώρα.

Βαριές ανάσες. Δυνατοί χτύποι της καρδιάς. Ο χρόνος παγώνει-για πάντα. Ασφυξία. Οι ανάσες σταματούν και η καρδιά παύει να χτυπά κάτω από τη σωματική πίεση του δυνατού, θυμωμένου-σε μόνιμη βάση- άνδρα. Δεν φταίει αυτός, «το συνάφι» τους φταίει που χαλάει τον «τόπο τους». Βαριές ανάσες. Εξάντληση. Ασφυξία. Το σώμα αφήνεται στα παγωμένα νερά μιας θάλασσας που δέχτηκε να το αγκαλιάσει, αφού όλοι οι υπόλοιποι το θεωρούσαν ξένο. Τι δουλειά έχουν να φεύγουν από τη χώρα τους και να έρχονται στον «δικό τους» τόπο;

Οι ιστορίες που μας κόβουν την ανάσα είναι πολλές. Και είμαστε όλοι πρόθυμοι να τις δείξουμε με το δάχτυλο και να τις καταδικάσουμε, ξεφυσώντας με αποστροφή. Ωστόσο, οι ιστορίες συνεχίζουν να επαναλαμβάνονται και αναρωτιέται κανείς τι είναι αυτό που κάνει τους ανθρώπους να συνεχίζουν να αντιμετωπίζουν ό,τι θεωρούν διαφορετικό με επιφύλαξη, με προκατάληψη και με βία. Είναι ο φόβος, πως κινδυνεύουν να χάσουν τα κεκτημένα τους; Είναι η πεποίθηση σε μια δική τους ανωτερότητα σε αντιδιαστολή προς συγκεκριμένες διαφορετικές ομάδες ανθρώπων; Είναι μία εγγενής αντίδραση που πηγάζει από την αίσθηση εξουσίας που αισθάνεται κανείς απέναντι σε όποιον θεωρεί πιο αδύναμο; Τα ερωτήματα πολλά και το «γιατί» και το «ως πότε» μένει μετέωρο, ώσπου να ξεθωριάσει-μέχρι το επόμενο χτύπημα.   

Πίσω, όμως, από τα χτυπήματα, που είναι θορυβώδη-εκκωφαντικά πολλές φορές, υπάρχει μια ζωή, μια καθημερινότητα ανθρώπων που υφίστανται συστηματικά την πίεση και τον αποκλεισμό και υπομένουν, μη μπορώντας να κάνουν κάτι άλλο. Δεν είναι ανάγκη να είναι βίαιη η συμπεριφορά, για να διαπεράσει τον άλλο η αδικία. Μια δουλειά που δεν πήρε, μια απόσταση «ασφαλείας» που κρατούν οι άλλοι απέναντί του, μια σειρά προτεραιότητας που δεν τηρήθηκε, ένα παγωμένο βλέμμα εν γένει, είναι μορφές ρατσιστικής συμπεριφοράς και συνηγορούν προς την κορύφωση δραμάτων, ανάλογων με αυτό που ζούμε τις τελευταίες ημέρες στις ΗΠΑ. Κοιτάζοντας τον εαυτό μου στον καθρέφτη, αναρωτιέμαι σε ποιο από αυτά τα δράματα μπορεί να έχω παίξει κι εγώ ρόλο, ασυναίσθητα, έστω και ως κομπάρσος ή απλός θεατής-και αυτό συνενοχή είναι. Και τελικά, αυτή είναι και μία πρώτη απάντηση που μπορώ να μου δώσω: να μην αφήνω τέτοια δράματα να κορυφώνονται.

Τις τελευταίες ημέρες, με αφορμή το χτύπημα στη Μινεάπολη, ο κόσμος γίνεται μία ανάσα. Φωνάζει με όλη τη δύναμη των πνευμόνων του ότι δεν μπορεί να ανασάνει. Ότι οι ζωές των ανθρώπων μετράνε εξίσου. Οι ανάσες τους βαριές, λαχανιασμένες. Ο αγώνας ενάντια στην αδικία μοιάζει με αγώνα δρόμου χωρίς τερματισμό.  Όσο πιο πολλές ανάσες ενώνονται, όμως, όσο πιο λίγοι μένουν στις κερκίδες θεατές, τόσο πιο γρήγορα θα τελειώσει. Θα τερματίσουμε όλοι ασθμαίνοντας μαζί, χωρίς σημαίες, χωρίς επευφημίες. Με μία ανάσα!