Για χρόνια πιστεύαμε ότι η Ελλάδα, ως μέρος της Ευρώπης, είχε κατακτήσει ορισμένα κοινωνικά δικαιώματα σε έναν ικανοποιητικό βαθμό. Όμως, αν υπάρχει κάτι που μας δίδαξε η κρίση είναι ότι οι κοινωνικές κατακτήσεις δεν είναι δεδομένες. Το ίδιο ισχύει, φυσικά, για όλα τα ανθρώπινα δικαιώματα. Πόσοι, όμως, γνωρίζουν καλά την Οικουμενική Διακήρυξη για τα Ανθρώπινα Δικαιώματα που έχουν υιοθετήσει η Ελλάδα, η ΕΕ και πολλές χώρες σε ολόκληρο τον κόσμο;
Στα δικαιώματα αυτά περιλαμβάνονται, μεταξύ άλλων κοινωνικά δικαιώματα όπως η εκπαίδευση, η εργασία, η προστασία από την ανεργία, η ίση αμοιβή για ίση εργασία, η ικανοποιητική αμοιβή ώστε να εξασφαλίζονται για την οικογένεια «συνθήκες διαβίωσης άξιες στην ανθρώπινη αξιοπρέπεια», ο συνδικαλισμός, αλλά και το «δικαίωμα σε ένα βιοτικό επίπεδο ικανό να εξασφαλίσει στον [άνθρωπο] και στην οικογένεια του υγεία και ευημερία, και ειδικότερα τροφή, ρουχισμό, κατοικία, ιατρική περίθαλψη όπως και τις απαραίτητες κοινωνικές υπηρεσίες. […] [Α]κόμα το δικαίωμα σε ασφάλιση για την ανεργία, την αρρώστια, την αναπηρία, τη χηρεία, τη γεροντική ηλικία, όπως και για όλες τις άλλες περιπτώσεις που στερείται τα μέσα της συντήρησής του, εξαιτίας περιστάσεων ανεξαρτήτων της θέλησης του». Η εργασία, η δίκαιη αμοιβή της και η ζωή με αξιοπρέπεια, δηλαδή με στέγη, αρκετή τροφή, ρουχισμό, ιατρικές υπηρεσίες είναι δύο από τα δικαιώματα που χτυπήθηκαν πιο βάναυσα από τα μέτρα για την αντιμετώπιση της κρίσης στην Ελλάδα [1]. Η ανεργία έφτασε στα δυσθεώρητα ύψη του 27,2% για το γενικό πληθυσμό, το 30,8% για τις γυναίκες και το 57,1% για τους νέους το 2014[2] και εξακολουθεί να βρίσκεται στο υψηλότατο 18,6% του γενικού πληθυσμού σήμερα[3], ενώ ταυτόχρονα το οικογενειακό εισόδημα στην Ελλάδα έπεσε κατά 42%[4] στα χρόνια της κρίσης.Η δουλειά έγινε και σπάνια και αναμενόμενα φτηνή, ενώ ταυτόχρονα το δίκτυ κοινωνικής προστασίας εξαφανίστηκε. Χαρακτηριστικό παράδειγμα το σύστημα υγείας, καθώς η πρόσβαση σε αυτό κατά την περίοδο της πιο βαθιάς οικονομικής κρίσης ήταν απαγορευτική για ένα τεράστιο μέρος του πληθυσμού, όπως οι χρονίως άνεργοι και οι αυτοαπασχολούμενοι που δεν μπορούσαν να καλύψουν το κόστος της κοινωνικής ασφάλισής τους, καθώς δεν ελήφθησαν τότε τα απαραίτητα μέτρα ώστε οι άνθρωποι αυτοί να συνεχίσουν να έχουν πρόσβαση στη δημόσια υγεία[5]. Την ίδια στιγμή, ο «υποκατώτατος» μισθός που επιβλήθηκε για τους νέους έως 25 ετών παραβιάζει τα δικαιώματα τους, καθώς αποτελεί διάκριση λόγω ηλικίας, σύμφωνα με την Ευρωπαϊκή Επιτροπή Κοινωνικών Δικαιωμάτων, αλλά και το Διεθνή Οργανισμό Εργασίας[6]. Ενώ το τραγικότερο, αν και αναμενόμενο δεδομένων των μέτρων, είναι ότι οι πιο φτωχοί πλήρωσαν ακριβότερα την κρίση[7].Σε όλο τον κόσμο και από το Μάιο του 2017 και στην Ελλάδα, η ActionAid δουλεύει για την προστασία των δικαιωμάτων αυτών. Όμως, σκοπός δεν είναι μόνο να επουλωθούν οι πληγές, δηλαδή να ικανοποιηθούν οι άμεσες ανάγκες σε νερό, τροφή, στέγη, εργασία. Στόχος είναι οι άνθρωποι να γνωρίζουν τα δικαιώματά τους και να διεκδικούν καλύτερη ζωή για τους ίδιους και τα παιδιά τους. Να πάρουν το μέλλον τους στα χέρια τους, χωρίς να εξαρτώνται από μια οργάνωση, όπως η ActionAid. Αυτό είναι το όραμά της για κάθε περιοχή που στηρίζει. Κι επειδή κανένα δικαίωμα δεν είναι δεδομένο, αν θέλουμε να συνεχίσουμε να απολαμβάνουμε τα βασικά πρέπει να συνεχίσουμε να διεκδικούμε τα δικαιώματά μας.
_________________________________
Σημειώσεις
[1] http://www.hlhr.gr/wp-content/uploads/2016/12/kostos-litotitas-stin-ellada.pdf
[2] http://www.epixeiro.gr/article/19927
[3] http://www.statistics.gr/el/statistics/-/publication/SJO02/-
[4] https://www.dianeosis.org/research/social-mobilitity-greece/
[5] http://www.hlhr.gr/wp-content/uploads/2016/12/kostos-litotitas-stin-ellada.pdf
[6] http://www.efsyn.gr/arthro/katadiki-tis-elladas-gia-mnimoniakes-perikopes-misthon
[7] https://www.dianeosis.org/research/social-mobilitity-greece/