Σάββατο απόγευμα στο θέατρο

Εδώ και δύο χρόνια συναντιέμαι καθημερινά στην τάξη των ελληνικών με ανθρώπους από διάφορους και διαφορετικούς πολιτισμούς. Εκεί ανακάλυψα ότι το πιο ενδιαφέρον κομμάτι της δουλειάς μου δεν είναι η διδασκαλία της γλώσσας, αλλά η συνύπαρξη στον ίδιο χώρο με ανθρώπους από τέσσερις διαφορετικές ηπείρους και η προσπάθεια συντονισμού μαθητών διαφορετικού φύλου, ηλικίας, κοινωνικού και μορφωτικού επιπέδου και ασφαλώς πολιτισμικών καταβολών. Το μόνο κοινό μας εργαλείο μέχρι στιγμής ήταν η ελληνική γλώσσα. Στα δύο χρόνια μαθημάτων αισθάνθηκα ότι οι μαθητές και εγώ είμαστε έτοιμοι να προχωρήσουμε ένα βήμα παραπέρα: να έρθουμε σε επαφή με την τέχνη στην Ελλάδα. Το θέατρο ήταν στις πρώτες μου επιλογές. Οι μαθητές ενθουσιάστηκαν με την ιδέα. Κάπως έτσι, ένα Σάββατο απόγευμα μας υποδέχτηκε πολύ φιλόξενα το Σύγχρονο Θέατρο.

Η συνέχεια από την Τζίνα, μία από τις μαθήτριες του τμήματος!

Χτυπάει το τηλέφωνο....

«Aπό ActionAid τηλεφωνώ! Τι κάνεις, Λάουρα; Το Σάββατο έχουμε θέατρο!»

«Τέλεια» λέω «ανυπομονώ!».

Το Σάββατο στις έξι έχοντας φορέσει τα καλά μου, έφτασα συνοδευμένη από την κόρη μου στο Σύγχρονο Θέατρο, όπου η Αμαλία, η δασκάλα και φίλη μας, μας περίμενε με το υπέροχο χαμόγελό της.

Έφτασα νωρίς και έτσι είχα την ευκαιρία να γνωρίσω τον κύριο Αλέκο, έλληνα μαθητή της άλλης τάξης, ο όποιος γεννήθηκε και έζησε για πάρα πολλά χρόνια στην Τουρκία. Με μερικές ιστορίες από τα βιώματά του, πέρασε η ώρα, ήρθε και η φίλη μου η Ροντίκα, μαζεύτηκαν και οι άλλοι μαθητές και μπήκαμε.

«Οι μαθητές κατά την επίσκεψη στη θεατρική παράσταση».

Για καλή μου τύχη έχουμε τις θέσεις στην πρώτη σειρά ανάμεσα στην σκηνή και τα καθίσματα κι αισθάνομαι ότι είμαι μέρος της παράστασης.

Τι είδαμε ; «Οι λαντζέρηδες» (The Dishwashers, 2005) του πολυβραβευμένου καναδού συγγραφέα Morris Panych, μια καταπληκτική παράσταση με ταλαντούχους ηθοποιούς.

Ένα άρθρο που διάβασα παρουσίασε την παράσταση: «Τρεις λαντζέρηδες που εργάζονται στο υπόγειο ενός πολυτελούς εστιατορίου στοχάζονται πάνω στο νόημα της δουλειάς τους και της ζωής».

Με συγκίνησε ο Ντρέσλερ, ο αυστηρός αλλά ταυτόχρονα καλόκαρδος προϊστάμενος, ο οποίος αγαπάει τη δουλειά του και θεωρεί το πλύσιμο των πιάτων τέχνη, καθήκον και αξιοπρέπεια.

Ο Μος, ο ταλαίπωρος γέρος, αν και έχει την υγεία του πολύ επιβαρημένη συνεχίζει να καπνίζει σαν καμινάδα. 

Η παράσταση με κέρδισε εντελώς, με απορρόφησε. Δεν θα πίστευα ποτέ ότι τρεις ηθοποιοί θα μπορούσαν να με κερδίσουν και να μου προκαλέσουν (ξυπνήσουν) τόσα συναισθήματα όπως: αφοσίωση, χαρά, λύπη, θλίψη, πίκρα, αδικία, συμπόνια.

Μετά την παράσταση βγήκα για καφέ με την κόρη μου και την καλή μου συμμαθήτρια Ροντίκα η οποία και αυτή παρακολουθεί μαθήματα ελληνικής γλώσσας στο Eπίκεντρο της ActionAid. Περάσαμε πολύ όμορφα έχοντας την ευκαιρία να γνωριστούμε καλύτερα σε μία υπέροχη καφετέρια της γειτονιάς του Κεραμεικού. Πού να ήξερα ότι θα ήταν η τελευταία μας έξοδος!!!

Την Τρίτη βγήκε η απόφαση: «κλείνουν τα σχολεία, μένουμε σπίτι!»

*Η επίσκεψη στο θέατρο καθώς και το ίδιο το κείμενο γράφτηκαν λίγο πριν ξεκινήσουν τα περιοριστικά μέτρα εξαιτίας της πανδημίας.

Photo Credits κεντρικής φωτoγραφίας: @StudioKominis

Photo Credits εσωτερικής φωτoγραφίας: ActionAid

Επίκεντρο: ημερολόγιο καταστρώματος A

Νομοτελειακά οι πρώτες μέρες σε νέο περιβάλλον, ειδικά εργασιακό, σου προκαλούν αμηχανία. Κάτι τέτοιο δε συνέβη και με το Επίκεντρο της ActionAid. Σε ένα τριώροφο φωτεινό κτήριο, στο κέντρο της Αθήνας, στην περιοχή του Κολωνού, στεγάζεται εδώ και σχεδόν τρία χρόνια μία δομή που σε προκαλεί να την αναζητήσεις και σε καλεί να την επισκεφτείς.

Μπαίνοντας το μόνο που συναντάς είναι μία φιλική ατμόσφαιρα: μία ομάδα ανθρώπων, περισσότερο μία παρέα, χωρίς αυτό να μειώνει στο ελάχιστο τον επαγγελματισμό, τη συνέπεια και την οργάνωσή τους. Σε υποδέχονται με χαμόγελο και ευγένεια για να σε βοηθήσουν και να σε εξυπηρετήσουν με τον καλύτερο δυνατό τρόπο.

Το Επίκεντρο αποτελεί ένα κοινοτικό κέντρο, το οποίο εκτός από μία ποικιλία εκπαιδευτικών προγραμμάτων για μικρούς και μεγάλους, παρέχει μία πληθώρα υπηρεσιών που στόχο έχουν να βοηθήσουν ανθρώπους που αντιμετωπίζουν οικονομικό και κοινωνικό αποκλεισμό. Ποιος είναι ο σκοπός του;! Να αποτελέσει έναν πολυχώρο δράσης και αλλαγής, έναν χώρο όπου όσοι τον επισκέπτονται ενδυναμώνονται και διαμορφώνουν τις συνθήκες για ένα καλύτερο παρόν και μέλλον, σε ένα πλαίσιο συνεργασίας και αλληλοβοήθειας.

Στην είσοδο γνώρισα ανθρώπους έτοιμους να κατευθύνουν και να λύσουν κάθε απορία για τα προγράμματα και τις υπηρεσίες. Την ώρα που πήγαινα να ανέβω στο δεύτερο όροφο συνάντησα τις γυναίκες από την ομάδα ενδυνάμωσης και με καλωσόρισαν κι εκείνες, αφού νιώθουν ότι είναι μέρος του Επίκεντρου, και είναι πράγματι. Σε άλλο όροφο μίλησα με την εθελόντρια στα μαθήματα ελληνικών για πρόσφυγες και μετανάστες και τη χαρά που νιώθει να προσφέρει. Ενώ δίπλα σε μία άρτια εξοπλισμένη αίθουσα υπολογιστών ξεκινούσαν το μάθημα. Και ενώ νόμιζα ότι είχα δει αρκετά με κατηύθυναν στην ταράτσα, σε έναν απίστευτα περιποιημένο χώρο, με λουλούδια και μυρωδικά που έβαλαν τα παιδιά κατά τη διάρκεια παλαιότερου εργαστηρίου. Ξαφνικά ακούσαμε φωνές στην είσοδο, και κατεβαίνοντας περίμεναν τα παιδιά από την ποδοσφαιρική ομάδα, για να πάμε όλοι μαζί στο κοντινό γήπεδο στη Ακαδημία Πλάτωνος για το παιχνίδι της βδομάδας!

Βλέποντας μέσα στις μέρες πώς λειτουργούν οι άνθρωποι στο Επίκεντρο κατάλαβα ότι πάνω από όλα είναι μία οικογένεια, ένας χώρος που δεν στοχεύει να παρέχει βοήθεια μόνο μια φορά. Η ομάδα ξέρει τους ανθρώπους με το όνομά τους και βλέπει τη μεγαλύτερη εικόνα. Το παιδί θα φέρει τη μητέρα του, ο θείος θα ενημερωθεί για τα μαθήματα που θα βοηθήσουν τον ανιψιό. Στη συνάντηση προσωπικού οι εργαζόμενοι θα προτείνουν τον γιό της κυρίας που είναι στη χορωδία για τα μαθήματα αγγλικών και είναι σίγουροι πως η συμβουλευτική εύρεση εργασίας θα βοηθήσει πολύ τη μητέρα του μικρού που συμμετέχει στην κεραμική.

Η εικόνα που θα δεις τελικά στο Επίκεντρο; Μία πολύχρωμη αίθουσα υποδοχής, όπου παιδιά κάθονται αρμονικά παρέα με τον κύριο που περιμένει να δει τη δικηγόρο και το ζευγάρι που έχει έρθει να κλείσει ραντεβού για τη λογιστική υποστήριξη. Αρμονική συνύπαρξη ηλικιών και εθνικοτήτων ή αλλιώς ένα πρότυπο κοινοτικό κέντρο που θέλει να κάνει τη διαφορά και να προτείνει μία νέα μορφή ανθεκτικής συνεργατικής κοινότητας. Ένα κέντρο που ο καθένας μπορεί να μιλήσει και που σίγουρα ο καθένας θα ακουστεί. Κι αυτό δε σταματά ούτε το τελευταίο διάστημα με την πανδημία, καθώς το Επίκεντρο προσαρμοζόμενο στις ανάγκες της περιόδου, κάνοντας πράξη το όραμα του για μία τέτοια κοινότητα, συνεχίζει την παροχή υπηρεσιών και προγραμμάτων διαδικτυακά και τηλεφωνικά.

Και ναι θα πω κι εγώ χωρίς καμία αμφιβολία, να μάθεις σίγουρα για το Επίκεντρο και να έρθεις μαζί μας!

Photo credits: Studio Kominis

Ένα εργαστήριο γεμάτο αλληλεγγύη!

Διαφορετικότητα – ξενοφοβία – ενσωμάτωση – φιλοξενία. Τι σημαίνουν αυτές οι λέξεις; Και ποιος μπορεί πραγματικά να απαντήσει ποια είναι η ουσία των λέξεων αυτών και πώς μπορεί να καλλιεργηθεί η κουλτούρα που θα αποτρέπει την ξενοφοβία και θα αγκαλιάζει την ενσωμάτωση και τη φιλοξενία; Η απάντηση είναι η εκπαίδευση και φυσικά ξεκινάει από τα παιδιά! Τα παιδιά είναι το μέλλον, είναι η νέα γενιά, που θα δημιουργήσει τα δικά της πιστεύω, τις δικές της συμπεριφορές, αντιλήψεις, πεποιθήσεις και στερεότυπα.

Έτσι είναι μεγάλη η πρόκληση και η ευθύνη εκπαιδευτικών και γονέων, να καλλιεργήσουν μία θετική κουλτούρα ενσωμάτωσης και φιλοξενίας στις νεαρές ηλικίες.

Εφόσον όμως μιλάμε για παιδιά, η εκπαίδευση για να έχει ενδιαφέρον και αποτέλεσμα πρέπει να είναι διαδραστική και οπτικοποιημένη, με τρόπο τέτοιο ώστε τα παιδιά να γίνονται μέρος αυτής.

Μία τέτοια εκπαίδευση είχα την τύχη να παρακολουθήσω πρόσφατα σε γυμνάσιο της Αθήνας. Για την ακρίβεια ήταν ένα εργαστήριο, στο οποίο συμμετείχαν περίπου 15 παιδιά, μία σκηνοθέτιδα και μία δασκάλα και έγινε στο πλαίσιο του ευρωπαϊκού προγράμματος MigratED, στο οποίο συμμετέχουν η ActionAid Ελλάς και ο Καρπός από την Ελλάδα, μαζί με οργανώσεις από 5 κράτη μέλη της Ευρωπαϊκής Ένωσης, με απώτερο στόχο τη δημιουργία ενός ντοκιμαντέρ. Σκοπός του προγράμματος είναι να μυήσει τα παιδιά στις έννοιες της διαφορετικότητας, της ενσωμάτωσης, της φιλοξενίας και της αλληλεγγύης, μέσα από τη συνεργασία με πρόσφυγες και μετανάστες, ενώ παράλληλα εκπαιδεύει και εξοικειώνει τα παιδιά με τα ψηφιακά μέσα και την οπτικοακουστική καταγραφή.

Τα παιδιά συμμετέχουν στις δραστηριότητες του εργαστηρίου

Το εργαστήριο ξεκίνησε με την προβολή μίας ταινίας με τίτλο «Ημέρα Πορτραίτου» της σκηνοθέτιδας Μαρίας Λεωνίδα, που είχε γυριστεί σε δομή φιλοξενίας προσφύγων στο Σχιστό, οι οποίοι παρακολούθησαν ένα τρίμηνο σεμινάριο φωτογραφίας. Με αφορμή την προβολή του ντοκιμαντέρ, ξεκίνησε και η συζήτηση, πάνω στο θέμα της διαφορετικότητας και της προσφυγιάς αλλά και πάνω στη χρήση της κάμερας και του ήχου για την αποτύπωση στιγμών, εικόνων και ανθρώπων. Οι ερωτήσεις των παιδιών ήταν πολλές αναφορικά με το περιεχόμενο του ντοκιμαντέρ ενώ η αίθουσα γέμισε με φωνές ενθουσιασμού, όταν η σκηνοθέτιδα τους έδωσε να κρατήσουν την κάμερα για να καταγράψουν κάτι, καθώς και όταν τους έδωσε να φορέσουν ακουστικά για να «νοιώσουν» τον ήχο της βιντεοσκόπησης και να καταλάβουν πώς μπορεί να αξιοποιηθεί ο ήχος για τη δημιουργία ενός video. 

Τον ενθουσιασμό των παιδιών από την εμπειρία της κάμερας, ακολούθησε το παιχνίδι ρόλων το οποίο κλήθηκαν να παίξουν, χρησιμοποιώντας και πάλι την κάμερα. Σκοπός ήταν η δημιουργία ενός video, όπου θα αποτυπώνεται η προσπάθεια προσφύγων να εισέλθουν στην Ελλάδα-όλοι τα καταφέρνουν εκτός από μία προσφύγισσα, η οποία συλλαμβάνεται από τους συνοριοφύλακες-. Το παιχνίδι ρόλων δημιούργησε πολύ έντονα συναισθήματα στα παιδιά, τα οποία συζήτησαν στη συνέχεια. Τα παιδιά που υποδύθηκαν τους πρόσφυγες, είπαν πως ένιωσαν τον φόβο και την αγωνία για το αν θα τα καταφέρουν, το άγχος να μην χαθούν και να μην χάσουν κάποιον από την ομάδα τους και τον τρόμο του να πιαστούν. Αυτοί που τα κατάφεραν και δεν συλλήφθηκαν, είπαν πως αισθάνθηκαν ανακούφιση αλλά και λύπη που άφησαν κάποιον πίσω, ενώ η προσφύγισσα που συλλήφθηκε, είπε πως ένιωσε αγωνία για το τι θα της συμβεί, αλλά και άγχος επειδή δεν μιλούσε τη γλώσσα. Παράλληλα όμως είπε πως ένιωσε αισιοδοξία ότι θα τα έβγαζε πέρα χρησιμοποιώντας την εσωτερική της δύναμη και κάνοντας θετικές σκέψεις. Τα παιδιά που υποδύθηκαν τους φύλακες τήρησαν μία πιο σκληρή στάση, λέγοντας πως από τη μία ένιωσαν ικανοποίηση γιατί έκαναν τη δουλειά τους, ενώ από την άλλη αμηχανία γιατί δεν θα ήθελαν να είναι στη θέση των προσφύγων που συλλαμβάνονται.  

Φόβος, αγωνία, τρόμος, ανακούφιση, αμηχανία αλλά και αισιοδοξία, είναι μερικά από τα συναισθήματα που βίωσαν τα παιδιά κατά τη διάρκεια του εργαστηρίου, στο οποίο δούλεψαν ομαδικά με μεγάλη χαρά και όρεξη να μυηθούν σε έννοιες που κάποιες φορές για άλλους και κυρίως ενήλικες, είναι γνωστές, αλλά κατ’ ουσίαν άγνωστες.

Αυτό που είδα στο συγκεκριμένο εργαστήριο ήταν ομαδική δουλειά, χρήση ψηφιακών μέσων, δημιουργία διαλόγου, απλή και ξεκάθαρη γλώσσα, παιχνίδι και ανοιχτά μυαλά από όλους - μάλλον εκεί κρύβεται και το μυστικό της αλληλεγγύης και της ενσωμάτωσης-, κάτι που χρειαζόμαστε περισσότερο από ποτέ τώρα, δεδομένης της έντασης που υπάρχει στα σύνορα της χώρας.

Το εργαστήριο αυτό θα έχει και δεύτερο μέρος, έτσι τα παιδιά ανανέωσαν το ραντεβού τους και έφυγαν μαζί, πρόσφυγες και συνοριοφύλακες, συζητώντας και γελώντας!

Δουλεύοντας κάθε μέρα για τα δικαιώματα του παιδιού

Μπορεί σήμερα να είναι η παγκόσμια ημέρα για τα δικαιώματα του παιδιού, όμως, στην ActionAid σε όλες τις περιοχές δράσης μας, δουλεύουμε κάθε μέρα για να τα υπερασπιστούμε και γι’ αυτό, μεταξύ άλλων πολλών δράσεων, έχουμε δημιουργήσει ειδικό πρόγραμμα για τα σχολεία. Στο πρόγραμμα αυτό συμμετέχουν 26 χώρες και μόνο το 2016, 468.000 παιδιά, εκπαιδευτικοί και γονείς έμαθαν για τα 10 βασικά δικαιώματα των παιδιών για την εκπαίδευση.

Τα παιδιά ξέρουν τι θα πει «Προς Φυγή»

Δουλεύοντας στην ActionAid είχα την ευκαιρία να γνωρίσω σπουδαίους ανθρώπους, που δεν είναι καθόλου γνωστοί. Οι άνθρωποι αυτοί έχουν την ψυχική δύναμη, τη θέληση και τα εργαλεία να αλλάζουν τον κόσμο προς το καλύτερο. Από τους ανθρώπους αυτούς παίρνω δύναμη και γεμίζω αισιοδοξία. Πρόσφατα παρακολούθησα ένα εκπαιδευτικό πρόγραμμα στον εκπαιδευτικό κέντρο της ActionAid στην Αθήνα «Ένας Κόσμος Άνω Κάτω». Αυτή τη στιγμή ήταν τα παιδιά που με γέμισαν αισιοδοξία.