Οι Μάγια της Γουατεμάλας και οι δισεκατομμυριούχοι του Μανχάταν

Σίσσυ Γκουρνέλου
Υπεύθυνη Τύπου και Επικοινωνίας Τοπικών Προγραμμάτων της ActionAid

Θα ξεκινήσω ανάποδα: από το αεροπλάνο της επιστροφής. Λίγο μετά την απογείωση οι οθόνες του άρχισαν να προβάλουν μια σειρά για τις ζωές των δισεκατομμυριούχων και τα προβλήματα τους. Ξέρετε πόσο δύσκολο είναι να βρεις το καλύτερο loft στο κέντρο του Μανχάταν; Να επιλέξεις το πιο μοντέρνο γιοτ και να ξέρεις πώς θα συντηρήσεις καλύτερα την συλλογή πολυτελών αυτοκινήτων σου;

Οι σπουδαίοι Μάγια κι εμείς

Πίσω στη Γουατεμάλα τώρα και μια μέρα πριν εγώ και άλλοι 28 Ανάδοχοι Παιδιού και προσωπικό της ActionΑid Ελλάς  χαιρετούσαμε τις οικογένειες που για πέντε μέρες δέχτηκαν να μας φιλοξενήσουν στο χωριό τους στα απόκρημνα βουνά της χώρας. Οικογένειες που ανήκουν στον αυτόχθονα πληθυσμό της χώρας. Δηλαδή Μάγια. Δηλαδή απόγονοι ενός από τους σπουδαιότερους πολιτισμούς του Δυτικού Ημισφαιρίου. 

Τους χαιρετούσαμε με αγκαλιές και δάκρυα γιατί, αν και μόλις πέντε οι μέρες, έφτασαν για να τους γνωρίσουμε, να τους ακούσουμε, να νιώσουμε τις αγωνίες τους και τα όνειρά τους για το μέλλον τους.  Το όνειρο του Ντιέγκο για παράδειγμα, του πατέρα της οικογένειας που φιλοξένησε εμένα και τον Αντώνη είναι να καταφέρει να τελειώσουν όλα τα κορίτσια του το σχολείο και να μην βιαστούν να παντρευτούν. Η ελπίδα του Mιγκέλ στο σπίτι του οποίου φιλοξενήθηκαν η Άνσυ και ο Γιάννης είναι να επιστρέφει ζωντανός στην οικογένειά του κάθε φορά που πάει στο βουνό να σκάψει για πέτρες, γιατί όπως μας εξήγησε οι κατολισθήσεις στην περιοχή είναι μεγάλες και έχουν προκαλέσει πολλούς θανάτους εργατών.

Η περιθωριοποίηση και τα προβλήματα

Οι αυτόχθονες της Γουατεμάλας μαζί με τους μετανάστες από τις γύρω χώρες της Κεντρικής Αμερικής, είναι τα πιο φτηνά εργατικά χέρια της χώρας. Τα εργατικά τους δικαιώματα καταπατώνται σε μόνιμη βάση. Οι ίδιοι ζουν περιθωριοποιημένοι και χωρίς πρόσβαση σε βασικές υπηρεσίες. Χαρακτηριστικό παράδειγμα η μη ύπαρξη μεταφραστών στα νοσοκομεία. Καθώς οι αυτόχθονες δεν μιλούν ισπανικά αλλά κιτσέ (μία από τις γλώσσες των Μάγια) μέχρι και σήμερα αδυνατούν να συνεννοηθούν με το ιατρικό προσωπικό. Σε ακόμα δεινότερη θέση βρίσκονται οι αυτόχθονες γυναίκες, οι οποίες εκτός όλων των άλλων προβλημάτων έχουν να αντιμετωπίσουν και την ενδοοικογενειακή βία.

Ένα από τα βράδια στο σπίτι του Ντιέγκο και της ντόνια Μαρία αφού φάγαμε τα φασόλια και τις παραδοσιακές τορτίγιας γύρω από την εστία της κουζίνας που  χρησίμευε και για σόμπα, ο Ντιέγο μας ρώτησε για τα προβλήματα που αντιμετωπίζει η χώρα μας. Φυσικά και δεν ήξερε πού είναι η Ελλάδα. Ήξερε όμως ότι η Ευρώπη είναι από την άλλη πλευρά του ωκεανού. Του είπαμε για την προσφυγική κρίση. Κούνησε λυπημένα το κεφάλι και είπε «παντού υπάρχουν προβλήματα, αλλά εμείς πρέπει να είμαστε δυνατοί για να τα ξεπεράσουμε».

Κι εσύ;

Ξαναθυμήθηκα αυτά τα λόγια την ώρα που έβλεπα αυτή τη σειρά στο αεροπλάνο. Ο πρωταγωνιστής έτρεχε από μεσίτη σε μεσίτη για να βρει το πιο ηλιόλουστο διαμέρισμα στο κέντρο της Νέας Υόρκης ενώ ο Μιγκέλ περπατούσε κάθε μέρα δύο ώρες για να φτάσει στο βουνό και να σπάσει πέτρες επί δέκα ώρες για να μπορέσει να ταΐσει την οικογένειά του.

Φυσικά ότι ένας ολόκληρος κόσμος εκεί έξω έχει σοβαρότερα προβλήματα από αυτά που έχεις εσύ δεν κάνει τα δικά σου λιγότερο σημαντικά.  Πέντε μέρες όμως μακριά από τις ανέσεις του σπιτιού σου, ζώντας μαζί με τους λιγότερο τυχερούς αυτού του κόσμου, είναι αρκετές για να αναθεωρήσεις τις καταστάσεις της ζωής σου και  να επαναπροσδιορίσεις τις προτεραιότητες σου. Είναι αρκετές για να σε βγάλουν από τον μικρόκοσμό σου και ίσως να σε κάνουν λίγο καλύτερο άνθρωπο. Είναι αρκετές για να μην σε αφήνουν να ξεχνάς μέσα στους «τρελούς» ρυθμούς στους οποίους ζεις τους πιο αδικημένους αυτού του κόσμου.

Εγώ, ευτυχώς, έχω βρει τον τρόπο να μην τους ξεχνώ, μέσω της Αναδοχής Παιδιού και σε κάθε ταξίδι μου με την ActionAid ξαναθυμάμαι γιατί αξίζει να το κάνεις κι εσύ.